Orzechy włoskie można uprawiać w ogrodzie. Poznaj problemy w ich uprawie. Sprawdź, kiedy przycinać orzecha włoskiego i co mu zagraża?

Zdrowe i smaczne orzechy włoskie są nie tylko doskonałą przekąską, ale mają też wiele zastosowań w kuchni i w przemyśle spożywczym. Niestety, choć są tak cenione, ich uprawa nie jest łatwa.

Drzewa pochodzą z cieplejszego klimatu i mają dość wysokie wymagania uprawowe. Są też umiarkowanie mrozoodporne, więc w czasie surowych zim mogą przemarzać. Ich kwiaty i młode liście często padają też ofiarą wiosennych przymrozków, dlatego plonowanie orzechów w naszych warunkach bywa zawodne. Drzewa są również podatne na choroby i szkodniki, które mogą zniszczyć plon i poważnie osłabić drzewo. Jest też kilka innych problemów, z którymi trzeba się uporać.

Za największe straty plonów orzecha włoskiego odpowiadają surowe zimy oraz wiosenne przymrozki. I o ile przemarznięte zimą drzewa zwykle dobrze się regenerują, o tyle ze zniszczonych wiosennymi przymrozkami kwiatów nie wykształcą się już owoce.

Na rynku nie ma też żadnej odmiany orzecha włoskiego w pełni odpornej na wiosenne przymrozki, dlatego najlepiej wybierać te o jak najpóźniejszym terminie kwitnienia oraz o lepszej mrozoodporności. Do takich odmian należy np. „Lublin-1”, „Dodo”, „Milotai 10”, „Jupiter”, „Mars”, „Koszycki”.

Pamiętaj! Orzechy włoskie należy sadzić w miejscach ciepłych i osłoniętych od wiatrów, unikając zastoisk mrozowych.

Kolejny ważna sprawa to cięcie. Orzech włoski z wyjątkiem początkowych lat, kiedy jest formowany, nie wymaga silnego cięcia, a jedynie prześwietlania korony, wycinania zbyt nisko lub zbyt wysoko rosnących gałęzi i usuwania pędów chorych lub połamanych.

I tu pojawia się pewien problem, ponieważ istnieją różne wersje dotyczące terminu cięcia drzew. Jedne źródła polecają termin pod koniec zimy (luty/marzec, okres bezlistny) lub na przełomie sierpnia i września, argumentując, że drzewa cięte wiosną są bardziej podatne na choroby. Inne źródła sugerują natomiast przeprowadzanie głównego zabiegu późną wiosną (maj/czerwiec), uznając, że szansa wystąpienia w tym czasie chorób jest mniejsza, niż ryzyko przemarznięcia drzew po cięciu późnozimowym lub letnim, co w chłodniejszych rejonach kraju ma duże znaczenie. Termin można więc dostosować do lokalnych warunków i temperatur (w zimniejszych regionach bezpieczniejsze może być cięcie w maju/czerwcu).

Kolejny problem z orzechami to wybór odpowiedniego drzewka. Orzechy włoskie doskonale rozmnażają się z nasion, dlatego sadzonki uzyskane w ten sposób są dość tanie. Należy jednak pamiętać, że siewki orzecha mogą zaowocować dopiero po wielu latach. Nieznane są też ich cechy morfologiczne (np. wielkość i jakość owoców), dlatego lepszym rozwiązaniem jest wybór drzewek droższych, ale szczepionych i pochodzących ze sprawdzonego źródła.

Sprawdź: Jak zadbać o maliny po zbiorach? Czy trzeba je przyciąć? Wyjaśniamy

Kolejny problem w uprawie orzecha to choroby. Do najpowszechniejszych należy wywołana przez grzyby antraknoza. Jej objawy widoczne są początkowo na liściach i mają postać ciemnych, nieregularnych, czasem zlewających się ze sobą plam. Tkanka w środku plam ulega nekrozie, a na spodniej stronie liścia widoczne są zarodniki grzyba. Ciemne, zapadnięte plamy pojawiają się też na owocach, które przedwcześnie opadają z drzewa. Podczas wilgotnej pogody plamy łączą się ze sobą, a owoce ciemnieją i gniją, a następnie opadają. Grzyb odpowiedzialny za chorobę zimuje na opadłych liściach, dlatego należy dokładnie usuwać je spod drzew i niszczyć. Wiosną należy też dwukrotnie opryskać drzewa środkiem miedziowym (np. Miedzian Extra 350 SC), zaraz po rozwinięciu się pierwszych liści i przed kwitnieniem kwiatów żeńskich.

Drugą pod względem częstotliwości występowania chorobą jest zgorzel bakteryjna. Choroba objawia się podobnie, jak antraknoza, ale w jej przypadku plamy na liściach są mniejsze i zlewają się w większe skupiska, a na spodniej stronie liści nie widać zarodników grzyba. Na pędach widoczne są też ciemne smugi, a nie brunatne plamy, jak przy antraknozie. Podczas wilgotnej pogody skórka owoców brunatnieje i gnije, a owoce opadają z drzewa. Chorobie można zapobiegać, usuwając z drzew porażone pędy i zawiązki owoców. Pomocny będzie też oprysk preparatem miedziowym, podobnie jak w przypadku antraknozy.

Niestety, orzechom włoskim zagrażają też szkodniki (np. pilśniowiec orzechowy, zdobniczka orzechowa). I choć zwykle nie niszczą samych owoców, tylko liście, osłabiają drzewo i czynią je bardziej podatnym na choroby oraz przemarzanie. Mogą też powodować zmniejszenie plonów.